De eerste stappen: werken vanaf 13 en 14 jaar
Voor jeugdigen van 13 en 14 jaar is er een beperkte keuze in werk. Jongeren in deze leeftijd mogen alleen lichte klusjes doen. Denk aan oppassen, folders rondbrengen, auto’s wassen of helpen bij het vakken vullen in de supermarkt. Het moet altijd gaan om licht en niet te zwaar werk. Werken op gevaarlijke plekken, met machines of in een fabriek is niet toegestaan voor deze groep. De uren die je mag maken zijn beperkt. Zo mag je alleen op doordeweekse dagen na schooltijd werken, met een maximum aantal uur per dag en per week. Tijdens vakanties mag je soms wat meer uren maken, maar altijd onder toezicht van een volwassene. De regels zijn er om kinderen te beschermen tegen overbelasting en gevaarlijke situaties.
Meer mogelijkheden vanaf 15 jaar
Zodra je 15 jaar bent, zijn er wat meer opties mogelijk. Je mag nu bijvoorbeeld werken als vakkenvuller in de supermarkt, in een winkel helpen of een baantje nemen als krantenbezorger. Ook mag je onder begeleiding in de horeca werken, bijvoorbeeld als afwasser of keukenhulp. Er zijn nog steeds regels qua werktijden en soort werk. Nog steeds geldt dat je geen werk mag doen dat gevaarlijk is voor je gezondheid of veiligheid. Werken in de avond of ’s nachts mag nog niet. Ook tijdens schooldagen blijven de uren beperkt, zodat werk niet ten koste gaat van school.
Zelfstandiger werken vanaf 16 jaar
Vanaf je zestiende mag je meer zelfstandig werken en worden de regels iets soepeler. Veel jongeren nemen nu hun eerste echte bijbaan. Je kunt nu in de meeste winkels, restaurants en supermarkten werken zonder dat er altijd iemand bovenop staat. Sommige beroepen blijven nog steeds verboden, bijvoorbeeld werken met gevaarlijke stoffen of zware machines. Ook zijn er regels over werk- en rusttijden. ’s Nachts werken mag nog steeds niet, en soms moet je na een werkdag verplicht rust nemen. Toch kun je nu meerdere taken oppakken en zelfstandiger aan de slag.
Vanaf 18 jaar alle deuren open
Wanneer je 18 jaar oud bent, gelden deze regels als voor volwassenen. Je mag dan bijna alle soorten werk doen en er zijn geen beperkingen meer in werktijden, met uitzondering van de algemene arbeidswetten die voor iedereen gelden. Je mag nachtdiensten draaien, zware machines bedienen en je kunt in bijna alle sectoren aan de slag. Je bent dan zelf verantwoordelijk voor je werk en afspraken met de werkgever.
Waarom zijn er regels voor werken op jonge leeftijd?
De regels over werk vanaf jonge leeftijd zijn er niet zomaar. Het is belangrijk dat jongeren gezond en veilig kunnen werken en dat werk niet ten koste gaat van hun groei en ontwikkeling. Daarom zijn er strakke regels over de minimumleeftijd per baan, de werkuren en het soort taken dat jongeren mogen doen. Ook wil de overheid voorkomen dat schoolprestaties achteruitgaan door te veel werken. Werkgevers zijn verplicht zich aan deze regels te houden. Overtredingen kunnen zorgen voor flinke boetes. Het is daarom slim om altijd te checken voor je ergens werkt, of je oud genoeg bent voor die specifieke klus of functie.
Geschikte banen voor jonge werknemers
Veel populaire baantjes onder jongeren zijn veilig en toegestaan. Voor 13- en 14-jarigen zijn dat bijvoorbeeld oppassen, huisdieren uitlaten, folders of reclame verspreiden, of helpen bij activiteiten op een sportvereniging. Vanaf 15 jaar komen daar meer opties bij, zoals vakkenvuller, kassamedewerker met begeleiding, afwasser of kantinehulp. Vanaf 16 jaar kun je in bijna elke branche werken waar geen extra risico’s aan verbonden zijn, zoals in de horeca, supermarkt of detailhandel. Veel jongeren gebruiken deze banen om werkervaring op te doen, eigen geld te verdienen en te leren omgaan met verantwoordelijkheid.
De regels op een rij: dit moet je onthouden
Samengevat is het belangrijk om te weten dat je vanaf 13 jaar mag werken, maar dat dit alleen mag met lichte klusjes. Vanaf 15 jaar krijg je wat meer ruimte, maar werken mag nog niet overal of onbeperkt. Ben je 16 of 17 jaar, dan kun je kiezen uit veel meer banen, maar nog steeds niet alles. Pas vanaf 18 jaar gelden er geen speciale regels meer vanwege je leeftijd. Controleer altijd vooraf wat wel en niet mag op jouw leeftijd. Zo voorkom je problemen op school en werk, en werk je op een manier die goed is voor je gezondheid en toekomst.
Veelgestelde vragen over werken op jonge leeftijd
Mag je als 12-jarige al werken? Als je 12 jaar bent, mag je officieel geen betaald werk doen. Soms mag je wel meehelpen in huis of bijvoorbeeld bij familie, maar echt werken voor een baas mag pas vanaf 13 jaar.
Hoeveel uur mag je werken in een schoolweek als je 13 of 14 jaar bent? Jongeren van 13 of 14 jaar mogen maximaal 12 uur per week werken in een schoolweek. Per schooldag geldt een maximum van 2 uur na schooltijd. In het weekend mag je 8 uur werken, maar nooit op zondag.
Welke werkzaamheden zijn verboden voor jongeren onder de 16? Voor jongeren onder de 16 jaar zijn zware, gevaarlijke of industriële werkzaamheden verboden. Je mag geen werk doen met gevaarlijke stoffen, machines of in bouwplaatsen. Alleen licht en eenvoudig werk is toegestaan.
Mag je als 15-jarige stage lopen? Ja, een 15-jarige mag stage lopen via school. Dit heet een snuffelstage en hoort bij je opleiding. Voor stage gelden aparte regels en toezicht.
Bieden alle supermarkten banen aan jongeren vanaf 14 jaar? Niet elke supermarkt biedt werk aan jongeren vanaf 14 jaar. Veel winkels nemen liever wat oudere jongeren aan, bijvoorbeeld vanaf 15 of 16 jaar, omdat die meer taken mogen doen volgens de wet.
